تبادل لینک هوشمند
به نام خدا
خون كامل (Whole blood)
● هر واحد خون كامل شامل cc450خون + cc63 سيترات، فسفات، دكستروز (CPD) و يا سيترات، فسفات، دكستروز و آدنين (CPD-A) است.
●هر واحد خون كامل شامل تمام اجزاء خوني است ولي پس از نگهداری طولانی مدت ، پلاكت و WBC و فاكتورهاي 5 و 8 كاهش مي‌يابد.
● هر واحد خون كامل داراي هماتوكريت 45-36% است و مي‌تواند Hb را gr/dl 1 و HCT 4-3% افزايش دهد. در اطفال هر ml/kg8 سبب h gr/dl1 Hb مي‌شود.
●انديكاسيون تزريق خون كامل:
●هر واحد خون كامل شامل تمام اجزاء خوني است ولي پس از نگهداری طولانی مدت ، پلاكت و WBC و فاكتورهاي 5 و 8 كاهش مي‌يابد.
● هر واحد خون كامل داراي هماتوكريت 45-36% است و مي‌تواند Hb را gr/dl 1 و HCT 4-3% افزايش دهد. در اطفال هر ml/kg8 سبب h gr/dl1 Hb مي‌شود.
●انديكاسيون تزريق خون كامل:
در خونريزي‌هاي فعال مانند GIB، جراحي‌هاي بزرگ، هايپوتانسيون وضعيتي، تروما (به طوركلي وقتي بيش از 25% حجم خون از دست برود.)
●استفاده در آنمي مزمن ممنوع است (سبب افزاش بار مايع در بدن می شود، چون بيمار به پلاسما نياز ندارد و فقط Hb كاهش يافته است)
●براي تزريق، از آنژيوكت با شماره درشت و فيلتر خون استفاده شود.
●چك ABO و Rh ضروري است.
●به طور متناوب حين تزريق، خون را به ملايمت تكان دهيد تا گلبولهاي سرخ ته‌نشين شده در پلاسما در سطح بالاتر قرار گيرند. در Pack cell هر 30 تا 20 دقيقه يكبار اين كار را انجام دهيد.
●خون نبايد بيش از 30 دقيقه بيرون از بانك خون بماند و بايد تزريق شود.
●ترانسفويون هر واحد خون بيش از 4 ساعت طول نكشد زيرا سبب تخریب , RBCرشد احتمالی باکتری ها (که ممکن است در مرحله ای از فرایند آماده سازی خون اتفاق افتاده باشد)، می گردد.
●استفاده در آنمي مزمن ممنوع است (سبب افزاش بار مايع در بدن می شود، چون بيمار به پلاسما نياز ندارد و فقط Hb كاهش يافته است)
●براي تزريق، از آنژيوكت با شماره درشت و فيلتر خون استفاده شود.
●چك ABO و Rh ضروري است.
●به طور متناوب حين تزريق، خون را به ملايمت تكان دهيد تا گلبولهاي سرخ ته‌نشين شده در پلاسما در سطح بالاتر قرار گيرند. در Pack cell هر 30 تا 20 دقيقه يكبار اين كار را انجام دهيد.
●خون نبايد بيش از 30 دقيقه بيرون از بانك خون بماند و بايد تزريق شود.
●ترانسفويون هر واحد خون بيش از 4 ساعت طول نكشد زيرا سبب تخریب , RBCرشد احتمالی باکتری ها (که ممکن است در مرحله ای از فرایند آماده سازی خون اتفاق افتاده باشد)، می گردد.
گلبول قرمز فشرده: (Pack cell)
● 80% پلاسما گرفته شده و بيشتر گلبول قرمز فشرده است.
●حدود cc250-200 حجم هر واحد Pack cell است.
●میزان HCT و Hb مشابه خون كامل است.
●مزيت: سبب افزايش حجم داخل عروقي نمي‌شود و سطح آنتي‌بادي A و B در سطح پلاسما كمتر است.
●براي درمان كاهش Hbبه طور مزمن بكار مي‌رود (درمان آنمي‌های مزمن)
íتوجه: هرگز از خون كامل و پك‌سل براي افزايش حجم داخل عروقي استفاده نشود. در اين موارد بايد از محلولهاي كريسالوئيد و كلوئيد استفاده شود.
●پلاكت و گرانولوسيت در Pack cell عملكرد ندارد.
● بهترين زمان براي چك Hb، 24 ساعت بعد از تزريق است.
● دونوع محلول نگهدارنده به پك‌سل اضافه مي‌شود.
íيك نوع CPDA هستند كه ميزان Hb حدود 80% است و تا 35 روز واحدهاي پك‌سل قابل نگهداري هستند و لازم است حين تزريق رقيق شوند.
í(AS) Active solution نوعي محلول نگهدارنده است كه در اين نوع ميزان Hb هر واحد پك‌سل حدود 60-55% است و هر واحد تا (42 روز) قابل نگهداري است به علت ويسكوزيته كمتر نياز به رقيق شدن ندارد.
●حدود cc250-200 حجم هر واحد Pack cell است.
●میزان HCT و Hb مشابه خون كامل است.
●مزيت: سبب افزايش حجم داخل عروقي نمي‌شود و سطح آنتي‌بادي A و B در سطح پلاسما كمتر است.
●براي درمان كاهش Hbبه طور مزمن بكار مي‌رود (درمان آنمي‌های مزمن)
íتوجه: هرگز از خون كامل و پك‌سل براي افزايش حجم داخل عروقي استفاده نشود. در اين موارد بايد از محلولهاي كريسالوئيد و كلوئيد استفاده شود.
●پلاكت و گرانولوسيت در Pack cell عملكرد ندارد.
● بهترين زمان براي چك Hb، 24 ساعت بعد از تزريق است.
● دونوع محلول نگهدارنده به پك‌سل اضافه مي‌شود.
íيك نوع CPDA هستند كه ميزان Hb حدود 80% است و تا 35 روز واحدهاي پك‌سل قابل نگهداري هستند و لازم است حين تزريق رقيق شوند.
í(AS) Active solution نوعي محلول نگهدارنده است كه در اين نوع ميزان Hb هر واحد پك‌سل حدود 60-55% است و هر واحد تا (42 روز) قابل نگهداري است به علت ويسكوزيته كمتر نياز به رقيق شدن ندارد.
گلبول قرمز كم لوكوسيت
●حدود cc200 حجم دارد.
●هر واحد خون كامل و يا پك‌سل در حدود 109Ï3-1 لكوسيت دارد، براي کاهش بروز واكنشهاي آلرژيك بايد ميزان لكوسيت را كمتر از 108 Ï5 رساند اينكار با روشهاي زير انجام مي‌شود:
íسانتريقوژ
íفيلتراسيون
íشستشو (همان خون شسته شده است)
íانجماد
í اشعه دادن به خون
● موارد استفاده : درهر بیماری كه دچار واكنشهاي تب‌دار غير هموليتيك شده است ، ترجيحاً بكار مي‌رود.
●سبب كاهش انتقال CMV ، مالاريا گردیده و احتمال رد پيوند بافتي (در هر كسي كه تحت عمل پيوند قرار دارد و نياز به خون دارد بكار مي‌رود) را کاهش می دهد.
● براي جلوگيري از واكنشهاي آلرژيك، گلبول قرمز با سالين استريل در دستگاههاي ويژه‌اي شسته مي‌شوند، اين خون فقط مقدار كمي پلاسما دارد و پلاكت، لكوسيت وباقيمانده های سلولي بسيار كمي دارد، که خون شسته شده نام دارد. (بيشترين موارد استفاده در تالاسمي است)
●هر واحد خون كامل و يا پك‌سل در حدود 109Ï3-1 لكوسيت دارد، براي کاهش بروز واكنشهاي آلرژيك بايد ميزان لكوسيت را كمتر از 108 Ï5 رساند اينكار با روشهاي زير انجام مي‌شود:
íسانتريقوژ
íفيلتراسيون
íشستشو (همان خون شسته شده است)
íانجماد
í اشعه دادن به خون
● موارد استفاده : درهر بیماری كه دچار واكنشهاي تب‌دار غير هموليتيك شده است ، ترجيحاً بكار مي‌رود.
●سبب كاهش انتقال CMV ، مالاريا گردیده و احتمال رد پيوند بافتي (در هر كسي كه تحت عمل پيوند قرار دارد و نياز به خون دارد بكار مي‌رود) را کاهش می دهد.
● براي جلوگيري از واكنشهاي آلرژيك، گلبول قرمز با سالين استريل در دستگاههاي ويژه‌اي شسته مي‌شوند، اين خون فقط مقدار كمي پلاسما دارد و پلاكت، لكوسيت وباقيمانده های سلولي بسيار كمي دارد، که خون شسته شده نام دارد. (بيشترين موارد استفاده در تالاسمي است)
Fresh Frozeh Plasma FFP
(پلاسماي تازه يخ زده)
(پلاسماي تازه يخ زده)
● حدود cc250-200 حجم هر واحد پلاسما است.
● پلاسما را مي‌توان در دماي 0C18- تا يكسال نگهداري كرد.
●موارد مصرف: كمبود فاكتورهاي انعقادي، هايپوولمي، بيماريهاي كبدي، شوك، هايپوپروتئينمي
●ABO چك شود ولي Rh مهم نيست (چون گلبول قرمز ندارد، Rh نياز ندارد)
●با ست خون (فيلتردار) تزريق شود.
●هر واحد بايد ظرف 24 ساعت پس از گرم شدن تزريق شود و بعد از آن هرگز مصرف نشود.
●همراه با نرمال‌سالين مي‌توان تزريق نمود.
●هر cc 1 پلاسما حدود 1 واحد فاكتور دارد. در مراحل حاد مي‌توان براي جبران كمبود ، فاكتور تزريق شود ولي بيشتر از يك بار ممنوع است چون عمر فاكتور كوتاه است و هر 8 ساعت بايد تكرار شود تكرار حجم بالاي پلاسما بيمار را دچار افزايش حجم داخل عروقي مي‌كند كه خطرناك است.
●پلاسما بسته به رژيم غذاي فرد دهنده و يا مصرف استروژن در فرد اهدا كننده به رنگ كدر، سبز يا زرد است و تغيير رنگ در اين محدوده نشان مشكل در پلاسما نيست.
● سرعت تزريق بسته به وضعيت بيمار cc/h 200 در ساعت است مگر بيمار در معرض افزايش حجم مايع باشد.
●در تزريق حجم بالاي پلاسما ،ca با اسيدستيريك موجود در پلاسما باند مي‌شود و سبب كاهش ca مي‌گردد.
● پلاسما را مي‌توان در دماي 0C18- تا يكسال نگهداري كرد.
●موارد مصرف: كمبود فاكتورهاي انعقادي، هايپوولمي، بيماريهاي كبدي، شوك، هايپوپروتئينمي
●ABO چك شود ولي Rh مهم نيست (چون گلبول قرمز ندارد، Rh نياز ندارد)
●با ست خون (فيلتردار) تزريق شود.
●هر واحد بايد ظرف 24 ساعت پس از گرم شدن تزريق شود و بعد از آن هرگز مصرف نشود.
●همراه با نرمال‌سالين مي‌توان تزريق نمود.
●هر cc 1 پلاسما حدود 1 واحد فاكتور دارد. در مراحل حاد مي‌توان براي جبران كمبود ، فاكتور تزريق شود ولي بيشتر از يك بار ممنوع است چون عمر فاكتور كوتاه است و هر 8 ساعت بايد تكرار شود تكرار حجم بالاي پلاسما بيمار را دچار افزايش حجم داخل عروقي مي‌كند كه خطرناك است.
●پلاسما بسته به رژيم غذاي فرد دهنده و يا مصرف استروژن در فرد اهدا كننده به رنگ كدر، سبز يا زرد است و تغيير رنگ در اين محدوده نشان مشكل در پلاسما نيست.
● سرعت تزريق بسته به وضعيت بيمار cc/h 200 در ساعت است مگر بيمار در معرض افزايش حجم مايع باشد.
●در تزريق حجم بالاي پلاسما ،ca با اسيدستيريك موجود در پلاسما باند مي‌شود و سبب كاهش ca مي‌گردد.
گرانولوسيت
●شامل لكوسيت‌هاي چند هسته‌اي (بازوفيل، نوتروفيل، ائوزينوفيل) است كه با فرايند فاگوسيتوز ،میکرو ارگانيسم‌ها را نابود مي‌سازند.
●هر واحد شامل 1010Ï10 لكوسيت است كه هر واحد حدود cc200-150 به همراه كمي پلاسما مي‌باشد.
●موارد تجويز: در نوتروپنی هاي حاد، بيماريهاي عفوني شديد كه به درمان با آنتي‌بيوتيك جواب نمي‌دهند، لنفوم هوچكين، بعد از شيمي درماني و يا پرتوتراپي (به طور كلي براي اختلال حاد استفاده مي‌شود نه مزمن و طولاني)
●ABO و Rh حتماً كنترل شود.
●تجويز هر واحد طي 4-1 ساعت (مانند خون)
●در زمان تجويز بروز واكنشهاي تب‌زا طبيعي است. فقط براي پيشگيري آنتي‌هيستامين، كورتن و استامينوفن داده شود.
●از آنژيوكت با شماره درشت استفاده شود، فقط فيلتر يا ست خون استفاده شود. استفاده از فيلترهاي ريز مي‌تواند WBCها را فيلتر كند و به بدن بيمار نرساند، هرگز تا 4 ساعت بعد از تزريق آمفوتريسين B (داروي ضد قارچ) لكوسيت تجويز نشود زيرا ايجاد نارسايي ريوي شديد مي‌كند(ARDS)
● فرد بايد از منابع عفونت دور نگه داشته شود.
● خطر انتقال ايدز و هپاتيت وجود دارد.
●هر واحد شامل 1010Ï10 لكوسيت است كه هر واحد حدود cc200-150 به همراه كمي پلاسما مي‌باشد.
●موارد تجويز: در نوتروپنی هاي حاد، بيماريهاي عفوني شديد كه به درمان با آنتي‌بيوتيك جواب نمي‌دهند، لنفوم هوچكين، بعد از شيمي درماني و يا پرتوتراپي (به طور كلي براي اختلال حاد استفاده مي‌شود نه مزمن و طولاني)
●ABO و Rh حتماً كنترل شود.
●تجويز هر واحد طي 4-1 ساعت (مانند خون)
●در زمان تجويز بروز واكنشهاي تب‌زا طبيعي است. فقط براي پيشگيري آنتي‌هيستامين، كورتن و استامينوفن داده شود.
●از آنژيوكت با شماره درشت استفاده شود، فقط فيلتر يا ست خون استفاده شود. استفاده از فيلترهاي ريز مي‌تواند WBCها را فيلتر كند و به بدن بيمار نرساند، هرگز تا 4 ساعت بعد از تزريق آمفوتريسين B (داروي ضد قارچ) لكوسيت تجويز نشود زيرا ايجاد نارسايي ريوي شديد مي‌كند(ARDS)
● فرد بايد از منابع عفونت دور نگه داشته شود.
● خطر انتقال ايدز و هپاتيت وجود دارد.
پلاكت
● هر واحد پلاكت حاوي cc 70-50 و حدود 1010Ï5/5 پلاكت دارد.
●موارد كاربرد: پيشگيري و كنترل خونريزي که در اثر كاهش پلاكت (كمتر از 20000) ايجاد گرديده است.(لوسمي، اختلالات سيستم ايمني.)
●توجه: در ITP،DIC و وقتي تخريب پلاكت عامل كاهش پلاكت است ، تجويز نشود.
●تجويز آسپيرين پس از تجويز پلاكت براي كاهش تب سبب كاهش عملكرد پلاكت مي‌گردد.
●به ازاي هر 10 كيلوگرم وزن بدن 1 واحد پلاكت تزريق مي‌شود مثلاً براي بيمار 69 كيلوگرمي 6 واحد، 100 كيلويي،10 واحد.
●براي تزريق ABO كنترل شود ولي Rh نياز نيست البته اگر انجام شود سبب بهبود بقاي پلاكت در خون مي‌شود و مهم است كه در زنان سنين باروري Rh- ، حتماً آمپول روگام در صورت دريافت فراورده با Rh+ تجويز شود.
●با ست خون تجويز شود.
●هر واحد پلاكت ظرف 10 دقيقه تجويز و بعد از تزريق cc30-20 نرمال‌سالين تزريق گردد، يك واحدپلاكت نبايد بيش از 4 ساعت تزريق شود.
●چك و بررسي ميزان پلاكت خون بعد از تزريق پلاكت بايد بلافاصله تا 1 ساعت بعد از تزريق پلاكت صورت گيرد.
● در صورت بروز عوارض جانبي آلرژيك مي‌توان آنتي‌هيستامين تجويز نمود.
●موارد كاربرد: پيشگيري و كنترل خونريزي که در اثر كاهش پلاكت (كمتر از 20000) ايجاد گرديده است.(لوسمي، اختلالات سيستم ايمني.)
●توجه: در ITP،DIC و وقتي تخريب پلاكت عامل كاهش پلاكت است ، تجويز نشود.
●تجويز آسپيرين پس از تجويز پلاكت براي كاهش تب سبب كاهش عملكرد پلاكت مي‌گردد.
●به ازاي هر 10 كيلوگرم وزن بدن 1 واحد پلاكت تزريق مي‌شود مثلاً براي بيمار 69 كيلوگرمي 6 واحد، 100 كيلويي،10 واحد.
●براي تزريق ABO كنترل شود ولي Rh نياز نيست البته اگر انجام شود سبب بهبود بقاي پلاكت در خون مي‌شود و مهم است كه در زنان سنين باروري Rh- ، حتماً آمپول روگام در صورت دريافت فراورده با Rh+ تجويز شود.
●با ست خون تجويز شود.
●هر واحد پلاكت ظرف 10 دقيقه تجويز و بعد از تزريق cc30-20 نرمال‌سالين تزريق گردد، يك واحدپلاكت نبايد بيش از 4 ساعت تزريق شود.
●چك و بررسي ميزان پلاكت خون بعد از تزريق پلاكت بايد بلافاصله تا 1 ساعت بعد از تزريق پلاكت صورت گيرد.
● در صورت بروز عوارض جانبي آلرژيك مي‌توان آنتي‌هيستامين تجويز نمود.
فاكتور VIII
●در كمبود فاكتور VIII يعني هموفيلي نوع A بكار مي‌رود، هرگز براي كسي كه دچار كمبود فاكتور 9 هست تجويز نشود چون فايده‌اي ندارد.
●خطر انتقال بيماريهاي منتقله ازراه خون وجود دارد.
●ويالهاي پودري شكل را با حلال خود حل كنيد هر ست كامل تزريق فاكتور 8 شامل يك ويال پودري شكل، يك ويال آب مقطر مخصوص حل كردن خود فاكتور 8، يك سوزن فيلتردار و يك اسكالپ‌وين و يك سوزن دو سر است.
سوزن دو سر را طوري وصل كنيد كه يك سمت آن به آب مقطر و يك سر آن به ويال دارو قرار گيرد و تا با خلأ داخل ويال فاكتور 8 آب مقطر به داخل آن مكيده شود و سپس به آرامي آن را در دست بغلتانيد تا حل شود هرگز تكانهاي شديد ندهيد، در زمان تزريق حتماً سوزن فيلتردار استفاده شود، و حتماً قبل از تزريق از استقرار داخل رگ مطمئن شويد (اسكالپ‌وين)
●ويال حل شده در يخچال نگهداري شود و فقط تا 3-1 ساعت پس از حل شدن فاكتور 8 قابل استفاده است.
●حداكثر سرعت تزريق u/kg 200
●واكنشهاي آلرژيك را با تجويز آهسته دارو و استفاده از آنتي‌هيستامين كاهش دهيد عوارض بعد از 20 دقيقه برطرف مي‌شود.
●خطر انتقال بيماريهاي منتقله ازراه خون وجود دارد.
●ويالهاي پودري شكل را با حلال خود حل كنيد هر ست كامل تزريق فاكتور 8 شامل يك ويال پودري شكل، يك ويال آب مقطر مخصوص حل كردن خود فاكتور 8، يك سوزن فيلتردار و يك اسكالپ‌وين و يك سوزن دو سر است.
سوزن دو سر را طوري وصل كنيد كه يك سمت آن به آب مقطر و يك سر آن به ويال دارو قرار گيرد و تا با خلأ داخل ويال فاكتور 8 آب مقطر به داخل آن مكيده شود و سپس به آرامي آن را در دست بغلتانيد تا حل شود هرگز تكانهاي شديد ندهيد، در زمان تزريق حتماً سوزن فيلتردار استفاده شود، و حتماً قبل از تزريق از استقرار داخل رگ مطمئن شويد (اسكالپ‌وين)
●ويال حل شده در يخچال نگهداري شود و فقط تا 3-1 ساعت پس از حل شدن فاكتور 8 قابل استفاده است.
●حداكثر سرعت تزريق u/kg 200
●واكنشهاي آلرژيك را با تجويز آهسته دارو و استفاده از آنتي‌هيستامين كاهش دهيد عوارض بعد از 20 دقيقه برطرف مي‌شود.
كرايو
● هر واحد حدود cc 30 فاكتور 8 و گاه 9 مي‌باشد.(حاوي 75 تا 175 واحد فاكتور)
●هر واحد كرايو mg/dl5 فيبرينوژن و 2% سطح فاكتور را افزايش مي‌دهند.
● هر 8 ساعت تكرار شود (نيمه عمر 10-8 ساعت)
●حجم پلاسما كم است ولي تستهاي سازگاري بهتر است انجام شود (ABO)
●سرعت تزريق ml/min2-1 جهت تزريق ست خون بكار رود.
● خطر انتقال ايدز- هپاتيت و .... هست.
● حداكثر سرعت مجاز ml/min6
●هر واحد كرايو mg/dl5 فيبرينوژن و 2% سطح فاكتور را افزايش مي‌دهند.
● هر 8 ساعت تكرار شود (نيمه عمر 10-8 ساعت)
●حجم پلاسما كم است ولي تستهاي سازگاري بهتر است انجام شود (ABO)
●سرعت تزريق ml/min2-1 جهت تزريق ست خون بكار رود.
● خطر انتقال ايدز- هپاتيت و .... هست.
● حداكثر سرعت مجاز ml/min6
ترانسفوزيون خون
1- در هنگام پركردن فرم درخواست خون توجه كنيد به (مشخصات كامل بيمار، بخش، شماره تخت، شماره بيمارستان،شماره شناسايي خون، گروه خون، پرونده بيمار كه بطور خوانانوشته شده باشد)
2- پس از ارسال تقاضا جهت خون وريد مناسب جهت تزريق را آماده كنيد تا از اتلاف وقت و صدمه‌زدن به خون دراثر نگهداري درشرايط نامناسب جلوگيري شود.
3- قبل از ترانسفوزيون خون پرستار بايد Rh, ABO(cross match) سازگاري خون دهنده با گيرنده و مشخصات كامل بيماررا با خون درخواستي تطبيق داده و v/s بيمار را چك كند.
4- كليه فراورده‌هاي خوني به جز( پلاكت و پلاسماي تازه منجمد شده و cryoprecipitate) بايستي در يخچالهاي تنظيم شده بانك خون در درجه حرارت 4 درجه سانتي‌گراد نگهداري شود.
5- گرم كردن خون بطور غير صحيح و يا نگهداري آن در يخچالهاي بخش موجب هموليز گلبولهاي سرخ مي‌شود پس اگر خون پس از دريافت از بانك خون مصرف نگرديد، بايسي فوراً برگشت داده شود تا در شرايط مناسب نگهداري شود.
6- خون از نظر رنگ غير طبيعي- لخته شدن سلولهاي قرمز خون- حبابهاي هوا و مواد خالص چك شود. در صورت وجود موارد مذکور، كيسه را به بانك خون برگردانده شود. نحوه cross match خون كامل whole blood و گلبولهاي سرخ متراكم Packed Red Blood CEELL به قرار ذیل است:
|
گروه خوني ABO
|
انتخاب اول
|
انتخاب دوم
|
انتخاب سوم
|
|
O+
|
RBC)O+ يا (WB
|
(PRBC) O-
|
-
|
|
O-
|
O-RBC) يا (WB
|
-(PRBC)
|
در موارد خيلي اورژانسي O+
|
|
A+
|
A+RBC) يا (WB
|
O+(PRBC)
|
A- يا O-P(RBC)
|
|
A-
|
A-RBC) يا (WB
|
O-(PRBC)
|
A+يا O+P(RBC)
|
|
B+
|
B+RBC) يا (WB
|
O+(PRBC)
|
B+يا O+P(RBC)
|
|
B-
|
B-RBC) يا (WB
|
O-(PRBC)
|
B-يا O-P(RBC)
|
|
AB+
|
AB+RBC) يا (WB
|
B+ و A+(PRBC)
|
O+P(RBC)
|
|
AB-
|
AB-RBC) يا (WB
|
B- و A-(PRBC)
|
O-P(RBC)
|
7- وسايل مورد نياز براي ترانسفوزيون خون: كيسه خون، ست تجويز خون، لوله Y شكل اگر N/S 9/0% هم تجويز مي‌شود سرسوزن 19- دستكش يكبار مصرف، درخواست خون، سرم نرمال‌سالين ml50 ، پنبه و الکل
íدستكش حتماً پوشيده شود.
íدستكش حتماً پوشيده شود.
8- از وريد درشت و سوزن 19-18 استفاده كنيد. ناحيه آرنج antecubital چون با خم شدن آرنج رگ جابجا مي‌شود مناسب نيست. بهترين رگ‌ها، رگهاي ساعد و دست هستند.
íبراي تجويز PRBC و WB از سوزن درشت شماره 19 مي‌توان استفاده كرد ولي براي ساير مشتقات خوني مثل FFP و آلبومين سوزنهاي دیگر هم مي‌توان استفاده كرد.
íتنهاسرمي كه مي‌توان همراه با پلاكت و RBC, WBC تزریق کرد، نرمال‌سالين است.سرم دكستروز سبب هموليز مي‌شود.
íحتماً از ست فيلتردار استفاده شود فيلترهاي استاندارد 170 ميكروني هستند كه از عبور لخته فيبريني و ساير مواد خارجي جلوگيري مي‌كند.
í محفظه ست را تا حد بالاي فيلتر از خون پر كنيد و پس از خارج كردن حبابهاي هوا مجدداً آنرا كنترل كنيد توجه كنيد خون نبايد مستقيم روي فيلتر بريزد.
íقبل از ترانسفوزيون پرستار خون را به خوبي بررسي مي‌كند هر گونه تغيير رنگ غير طبيعي و يا وجود هموليز (رنگ قرمز پلاسما به عوض رنگ زرد) توجه نمايد.
í ميكروبهاي گرم منفي در حرارت 4 درجه سانتي‌گراد مي‌توانند زنده بمانند لذا اگر خوني با اين ميكروارگانسيم آلوده شود مي‌تواند در 50% گيرندگان خون موجب مرگ شود.
قبل و در جريان ترانسفوزيون لازم است كيسه خون به ملايمت تكان داده شود تا گلبولهاي سرخ ته‌نشين شده در پلاسما در سطح بالا قرار گيرد در مورد Packed-cell هر 20 تا 30 دقيقه يكبار اين كار انجام مي‌گيرد.
íتنهاسرمي كه مي‌توان همراه با پلاكت و RBC, WBC تزریق کرد، نرمال‌سالين است.سرم دكستروز سبب هموليز مي‌شود.
íحتماً از ست فيلتردار استفاده شود فيلترهاي استاندارد 170 ميكروني هستند كه از عبور لخته فيبريني و ساير مواد خارجي جلوگيري مي‌كند.
í محفظه ست را تا حد بالاي فيلتر از خون پر كنيد و پس از خارج كردن حبابهاي هوا مجدداً آنرا كنترل كنيد توجه كنيد خون نبايد مستقيم روي فيلتر بريزد.
íقبل از ترانسفوزيون پرستار خون را به خوبي بررسي مي‌كند هر گونه تغيير رنگ غير طبيعي و يا وجود هموليز (رنگ قرمز پلاسما به عوض رنگ زرد) توجه نمايد.
í ميكروبهاي گرم منفي در حرارت 4 درجه سانتي‌گراد مي‌توانند زنده بمانند لذا اگر خوني با اين ميكروارگانسيم آلوده شود مي‌تواند در 50% گيرندگان خون موجب مرگ شود.
قبل و در جريان ترانسفوزيون لازم است كيسه خون به ملايمت تكان داده شود تا گلبولهاي سرخ ته‌نشين شده در پلاسما در سطح بالا قرار گيرد در مورد Packed-cell هر 20 تا 30 دقيقه يكبار اين كار انجام مي‌گيرد.
íاگر قرار است خون با فشار وارد بدن بيمار شود اول كلمپ ببنديد و بعد كاف را باد كنيد و بعد گيره را باز كنيد يك كاف را دور كيسه خون تا 30 ميليمتر باد كنيد بعد كلامپ را باز كنيد.
í درجه حرارت خون قبل از ترانسفوزيون مسئله با اهميت ديگري است. مقادير زياد خون سرد اگر به سرعت تجويز شود سبب سقوط درجه حرارت بدن و آريتمي بطني مي‌شود.
íدر نوزادان در زمان تعويض خون حتماً بايد خون گرم شود. روش مناسب گرم كردن خون عبور از يك محيط آب گرم (37 درجه)قبل از ورود به بدن است.
(اگر خون گرمتر از 40 درجه باشد هموليز انجام مي‌شود، اگر خون يكبار گرم شد ديگر قابل برگشت به بانك خون نيست).
بهتر است خون در درجه حرارت اتاق تدريجاً گرم شود و سرعت تزريق در ابتدا نيز آهسته باشد.
íافزايش ناگهاني حجم خون در جريان در نوزادان، كم‌خوني مزمن افراد مسن و بدحال و بيماري قلبي تحمل نمي‌شود چون باعث ادم ريوي يا CHF مي‌شود. در اين بيماران استفاده از Packed-cell با سرعت كم cc/kg/h1 از ايجاد عوارض جلوگيري مي‌كند.
í درجه حرارت خون قبل از ترانسفوزيون مسئله با اهميت ديگري است. مقادير زياد خون سرد اگر به سرعت تجويز شود سبب سقوط درجه حرارت بدن و آريتمي بطني مي‌شود.
íدر نوزادان در زمان تعويض خون حتماً بايد خون گرم شود. روش مناسب گرم كردن خون عبور از يك محيط آب گرم (37 درجه)قبل از ورود به بدن است.
(اگر خون گرمتر از 40 درجه باشد هموليز انجام مي‌شود، اگر خون يكبار گرم شد ديگر قابل برگشت به بانك خون نيست).
بهتر است خون در درجه حرارت اتاق تدريجاً گرم شود و سرعت تزريق در ابتدا نيز آهسته باشد.
íافزايش ناگهاني حجم خون در جريان در نوزادان، كم‌خوني مزمن افراد مسن و بدحال و بيماري قلبي تحمل نمي‌شود چون باعث ادم ريوي يا CHF مي‌شود. در اين بيماران استفاده از Packed-cell با سرعت كم cc/kg/h1 از ايجاد عوارض جلوگيري مي‌كند.
سرعت تزريق خون
•اگر بيمار در معرض خطر CHF يا تجمع مايع در بدن نباشد يك واحد خون را طي 5/1 تا 2 ساعت مي‌تواند تحمل كند.
•به علت خطرات ميكروبي و هموليز گلبولهاي سرخ در حرارت اتاق بايستي ترانسفوزين نهايتاً طي 4 ساعت انجام شود.
•در 15 دقيقه اول ترانسفوزيون بايد آهسته باشد. حداكثر 20 قطره در دقيقه چون حداكثر عوارض انتقال خون طي اين زمان رخ مي‌دهد. چنانچه عارضه‌اي مشاهده نشد مي‌توان سرعت تزريق را افزايش داد.
Whole blood í يك واحد خون كامل حاوي ml450 خون در يك كيسه پلاستيكي حاوي ml63 سيترات+ فسفات+ دكستروز CPD يا (CPD-A) سيترات+ دكستروز+ فسفات+ آدنين به عنوان ضد انعقاد و نگهدارنده جمع‌آوري شود.
خون کامل حاوي CPD3 هفته و خون کامل حاوي CPD-A5 هفته مي‌توان نگهداري كرد.
í تنها مورد تزريق خون كامل جبران خون در اثر خونريزي اخير از GIB و جراحي بزرگ هيپوتانسيون وضعيتي و تروماست Hb, HCT در زنان خونريزي به علت وازواسپاسم عروق انعكاسي به طور كاذب بالا نشان داده مي‌شود.
í Packed –cell: گلبول قرمز تغلیظ شده كه با سانتريفوژ، پلاسماي آن جدا شده است.
خون کامل حاوي CPD3 هفته و خون کامل حاوي CPD-A5 هفته مي‌توان نگهداري كرد.
í تنها مورد تزريق خون كامل جبران خون در اثر خونريزي اخير از GIB و جراحي بزرگ هيپوتانسيون وضعيتي و تروماست Hb, HCT در زنان خونريزي به علت وازواسپاسم عروق انعكاسي به طور كاذب بالا نشان داده مي‌شود.
í Packed –cell: گلبول قرمز تغلیظ شده كه با سانتريفوژ، پلاسماي آن جدا شده است.
موارد استفاده وقتي خونريزي اخير نداشته باشيم ولي براي جبران انتقال اكسيژن مصرف شود مثلاً در كساني كه در معرض افزايش حجم خون هستند مثلاً در آنمي هموليتیک وشيمي درماني و ....
نكات مهمي كه قبل از تزريق بايد رعايت شود:
•کنترل شماره تطابق كراس مچ
•نوع گروه خوني و Rh
•تاريخ انقضاءحداكثر مدت مجاز (35 روز)
•نام مددجو
•بررسي خون از نظر لخته
•كنترل v/s قبل از تزريق خون. در 15 دقيقه اول هر 5 دقيقه كنترل شود.
عكس‌العمل در انتقال خون
پس از اتمام خون و فرآورده‌هاي خوني زمان شروع و پايان انفوزيون را ثبت كنيد.
عكس‌العمل :واكنش آلرژيك نسبت به انتقال خون (شايع و خطرناك)
علائم و نشانه‌ها: كهير- خارش- آنافيلاكسي- تنگي نفس- كرامپ شكمي- استفراغ- لرز
مداخلات پرستاري:
í فوراً انتقال خون را قطع و رگ را با نرمال‌سالين باز نگهداريد.
í به پزشك اطلاع دهيد.
íاستفاده از آنتي‌هيستامين، استروئيد، اپي‌نفرين
علائم و نشانه‌ها: كهير- خارش- آنافيلاكسي- تنگي نفس- كرامپ شكمي- استفراغ- لرز
مداخلات پرستاري:
í فوراً انتقال خون را قطع و رگ را با نرمال‌سالين باز نگهداريد.
í به پزشك اطلاع دهيد.
íاستفاده از آنتي‌هيستامين، استروئيد، اپي‌نفرين
عكس‌العمل : واكنشهاي تب‌دار، بروز تب در طول انتقال
علائم و نشانه‌ها: تب، لرز، سردرد، بي‌قراري، طپش قلب، برافروختگي
مداخلات پرستاري:
íفوراً انتقال خون را قطع و رگ را با نرمال‌سالين باز نگهداريد.
í به پزشك اطلاع دهيد.
í استفاده از تب بر و آنتي هيستامين
í بيمار را گرم نگهداريد.
علائم و نشانه‌ها: تب، لرز، سردرد، بي‌قراري، طپش قلب، برافروختگي
مداخلات پرستاري:
íفوراً انتقال خون را قطع و رگ را با نرمال‌سالين باز نگهداريد.
í به پزشك اطلاع دهيد.
í استفاده از تب بر و آنتي هيستامين
í بيمار را گرم نگهداريد.
عكس‌العمل : واكنشهاي هموليتیكي، ناسازگاري خوني و فرآورده‌هاي خوني
علائم و نشانه‌ها: تب، لرز، كمر درد، شوك، درد قفسه سينه، اختلالات خونريزي دهنده، هيپوتانسيون، تهوع، استفراغ
مداخلات پرستاري:
íفوراً انتقال خون را قطع نمایید و رگ را با نرمال‌سالين باز نگهداريد.
í به پزشك اطلاع دهيد.
í گرفتن نمونه از خون محل تزريق از بيمار و نمونه ادرار
íكتترل V.S
íتجويز KVO ) D/W) ، اكسيژن، گذاشتن سوند فولي و كنترل O&I ، استفاده از داروي بالا برنده فشار، آرامبخش، مانيتول(در موارد آنوري)
علائم و نشانه‌ها: تب، لرز، كمر درد، شوك، درد قفسه سينه، اختلالات خونريزي دهنده، هيپوتانسيون، تهوع، استفراغ
مداخلات پرستاري:
íفوراً انتقال خون را قطع نمایید و رگ را با نرمال‌سالين باز نگهداريد.
í به پزشك اطلاع دهيد.
í گرفتن نمونه از خون محل تزريق از بيمار و نمونه ادرار
íكتترل V.S
íتجويز KVO ) D/W) ، اكسيژن، گذاشتن سوند فولي و كنترل O&I ، استفاده از داروي بالا برنده فشار، آرامبخش، مانيتول(در موارد آنوري)
عكس‌العمل : افزايش حجم خون بيش از حد
علائم و نشانه‌ها: تنگي نفس، سرفه خشك، ادم ريوي
مداخلات پرستاري:
í آهسته يا قطع انتقال خون
íكتترل V.S
í به پزشك اطلاع دهيد.
í وضعيت نشسته و پاها آويزان
علائم و نشانه‌ها: تنگي نفس، سرفه خشك، ادم ريوي
مداخلات پرستاري:
í آهسته يا قطع انتقال خون
íكتترل V.S
í به پزشك اطلاع دهيد.
í وضعيت نشسته و پاها آويزان
عكس‌العمل : عكس‌العمل باكتريال به علت وجود باكتري در خون
علائم و نشانه‌ها: تب، BPh، خشكي و برافروختگي پوست، تشنگي، دردشکمي، كرامپ شديد شكمي، استفراغ ناگهاني
مداخلات پرستاري:
íفوراً انتقال خون را قطع کنید.
í يك نمونه كشت خون از مددجو و فرستادن كيسه خون به آزمايشگاه
í به پزشك اطلاع دهيد.
íكتترل V.S
íانتقال واحد خون نبايد بیشتر از 4 ساعت طول بکشد.
í تعويض فيلتر و ست پس از هر بار ترانسفوزيون خون
íتجويز استروئيد و آنتي‌بيوتيك و تجويز D/W ، بالا بردن BP
علائم و نشانه‌ها: تب، BPh، خشكي و برافروختگي پوست، تشنگي، دردشکمي، كرامپ شديد شكمي، استفراغ ناگهاني
مداخلات پرستاري:
íفوراً انتقال خون را قطع کنید.
í يك نمونه كشت خون از مددجو و فرستادن كيسه خون به آزمايشگاه
í به پزشك اطلاع دهيد.
íكتترل V.S
íانتقال واحد خون نبايد بیشتر از 4 ساعت طول بکشد.
í تعويض فيلتر و ست پس از هر بار ترانسفوزيون خون
íتجويز استروئيد و آنتي‌بيوتيك و تجويز D/W ، بالا بردن BP
عكس‌العمل : آمبولي هوا
علائم و نشانه‌ها: تنگي نفس و درد قفسه سينه، BPi، ايست قلبي
مداخلات پرستاري:
íبيمار به پهلوي چپ و سر پائينتر
í قبل از تخليه كامل كيسه خون ، انفوزيون خاتمه يابد.
علائم و نشانه‌ها: تنگي نفس و درد قفسه سينه، BPi، ايست قلبي
مداخلات پرستاري:
íبيمار به پهلوي چپ و سر پائينتر
í قبل از تخليه كامل كيسه خون ، انفوزيون خاتمه يابد.
منابع:
1.نشر و تبلیغ بشری- پرستاری بیماریهای خون – برونر – سودارث – پوران سامی (2008)
2.نشر و تبلیغ بشری -پرستاری اختلالات آب و الکترولیت –برونر-سودارث-پوران سامی (2008)
نظرات شما عزیزان:
با سلام
مامان من سرطان روده بزرك داره و راديو تراپى ميشه حدود ٢هفته ى پيش ٢كيسه بهش خون زدن و دوباره دكترش اين هفته گفته يه كيسه ديگه بزنيم ؟ آيا ميشه تو مدت يكماه انقد خون وارد بدن بشه؟مشكلى ايجاد نميشه؟
با تشكر
مامان من سرطان روده بزرك داره و راديو تراپى ميشه حدود ٢هفته ى پيش ٢كيسه بهش خون زدن و دوباره دكترش اين هفته گفته يه كيسه ديگه بزنيم ؟ آيا ميشه تو مدت يكماه انقد خون وارد بدن بشه؟مشكلى ايجاد نميشه؟
با تشكر
Very very goooood.gif)
سلام. اهل کرمان هستم و بیمار تالاسمی ماژور که بمدت 15 سال خون شسته استفاده میکنم الان و در حال حاضر بدلیل پاره ای مسائل در بخش درمانی مجبورم خون شسته رو روز بعد تزریق کنم که حدودا میشه 19 ساعت بعد از زمان شستشوی آن آیا در کیفیت خون و اثر آن مشکلی بوجود میاد؟
متشکرم واقعا عالی بود.gif)
.gif){kind=small}
از اطلاعات جالبتون تشکر میکنم. خیلی برام مفید بود
مسعود 
ساعت1:54---1 تير 1392
خیلی عالی بود ممنون
.gif){kind=small}
};-ارسال توسط سعيد باباجاني-ارشد مراقبتهاي ويژهMSc
آخرین مطالب
